Nếu việc chọn lựa xuất phát từ năng lực, sở trường của bản thân thì thường sẽ bền vững hơn. Việc chọn nghề, chọn ngành không phù hợp ảnh hưởng rất lớn (theo hướng tiêu cực) đối với việc học hành và công việc của các thí sinh sau này.
Xung quanh vấn đề này, chúng tôi có một số lời khuyên nhỏ với hy vọng có tác động lớn đối với các thí sinh:

1. Ưu tiên trong chọn nghề - ngành - trường

         Khi chọn lầm nghề, nếu bạn không bỏ nghề, không theo nghề thì nghề cũng sẽ bỏ bạn bất kỳ lúc nào! Ba vấn đề: nghề - ngành - trường biểu trưng cho 3 vòng tròn hướng nghiệp, theo thứ tự trước sau. Tiếp theo là phải cân nhắc nhu cầu việc làm của ngành này và các yếu tố tác động khác. Nếu xác định được điều này sẽ có ý nghĩa hơn là tìm câu trả lời cho câu hỏi “chọn trường nào, ngành nào để dễ đậu?”. Vì nếu đậu rồi nhưng chỉ là sự trú chân tạm bợ, ngồi đó nhưng trong đầu lại không một chút tâm huyết gì với ngành nghề đó thì sẽ tạo ra sự lãng phí cho bản thân, gia đình và cao hơn là xã hội.

2. Tránh ngộ nhận năng lực bản thân

         Thí sinh không nên chọn những nghề thật cao siêu mà năng lực của mình khó với tới. Sau khi chọn nghề phù hợp, thí sinh nên lượng sức để chọn vào ngành của trường nào hoặc thậm chí bậc nào phù hợp. Các tiêu chí để tham khảo: điểm chuẩn vài năm gần nhất, chỉ tiêu tuyển, nhu cầu xã hội, việc làm sau khi ra trường, điều kiện vị trí địa lý... Nghề nghiệp hiện nay rất đa dạng nhưng năng lực của con người thì có hạn, trong khi giới trẻ thì lại có quá nhiều ước mơ. Sự lựa chọn nghề nghiệp đương nhiên là chuyện tự do, tự nguyện. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp học sinh... bị lệ thuộc vào quyết định của người khác. Cần nhớ rằng lời khuyên luôn bổ ích, quan trọng, nhưng bạn phải là người quyết định về tương lai của mình.

         Hơn bao giờ hết, cần phải ưu tiên cho sở thích, sở trường của mình. Cần thấy sự khác biệt giữa thích và phù hợp. Có nhiều thí sinh tưởng rằng mình phù hợp với nghề đó, ngành đó nhưng thực ra các em bị ngộ nhận, chưa đủ thông tin để biết mình là ai. Cần nhớ chọn trường theo sở trường và khám phá năng lực của chính bản thân mới là bền vững.

3. Xem xét điều kiện tài chính và hoàn cảnh gia đình

Bạn cần lưu tâm đến việc trang trải học phí khi bước vào trường. Vì vậy, chọn ngôi trường có mức học phí phù hợp luôn là yếu tố tối quan trọng.

4. Xem xét nhu cầu về lao động trong các ngành nghề trong tương lai

Ngoài ra, thí sinh cần phải hết sức lưu ý đến vấn đề “kỹ thuật”. Theo đó, phải tìm hiểu kỹ càng về những vấn đề liên quan đến kỳ tuyển sinh năm nay. Có những điểm mới so với trước đây, “tra tìm” điểm chuẩn 3 năm gần kề để lượng sức ngành nghề đó ở trường nào thì phù hợp. Đây tuy là vấn đề kỹ thuật “ngắn hạn” nhưng nếu không lưu ý, không làm đúng ngay từ đầu thì có khi lại bị chệch hướng, gây lãng phí cho bản thân, gia đình và xã hội.